درس16: کلمات جدید

musi

سرگرمی، بازی، هنر

sona

دانش، دانستن، درک کردن

toki

صحبت کردن، گفتن، چت کردن، زبان

ma

زمین/خشکی/سرزمین، کشور، منطقه/ناحیه

sewi

بلند/مرتفع، برتر، آسمان

len

لباس

meli

زن

mije

مرد

درس12: کلمات جدید

بسم الله

سلام. امیدوارم از آموختن توکی پونا لذت برده باشید. در این یادداشت می خواهم چند کلمه ی جدید را بیان کنم.

lukin

دیدن

wile

خواستن، میل داشتن، نیاز داشتن، مجبور بودن

jaki

کثیف، تهوع آور

tomo

خانه، ساختمان مسکونی، اتاق

ko

ماده ی قابل فشار دادن یا نیمه جامد

ni

این، آن

توجه: به نظر، مشار الیه در ni باید حاضر و قابل مشاهده باشد؛ بر خلاف ona که مشار الیه آن، باید غایب باشد.

mun

ماه

نکته: ni اسم نکره را معرفه می کند.

اسم معرفه=ni+اسم نکره

ممنون

درس9: کلمات مرکب

ilo moku

چنگال، قاشق

ilo utala

تفنگ، شمشیر

telo kili

آب میوه

jan pona

دوست

jan utala

سرباز

jan olin

رفیق، دوست صمیمی

telo nasa

مشروب

به نظر می رسد همه ی ترکیب های بالا، ترکیب وصفی (موصوف و صفت) است، به جز سه عبارت نخست که از قبیل اضافه ی تخصیصی است. در این نوع اضافه، مضاف، مخصوص مضاف الیه است. بنابراین، تا اینجا ما دو قسم اضافه در توکی پونا دیده ایم.

ممنون

درس8: کلمات جدید

telo

مایع، آب

suno

خورشید، روشنی

ike

بد، زشت، پیچیده

utala

جنگ، جنگیدن

nasa

احمق، دیوانه، عجیب و قریب

olin

دوست داشتن

mute

بسیار، به زیادی

ضمایر جمع که قبلا گفتم به طریق ترکیبی ساخته می شود، عبارت اند از:

mi mute

ما (اول شخص جمع)

sina mute

شما (دوم شخص جمع)

ona mute

آنان، آن ها (سوم شخص جمع)

ممنون

درس5: صفات

بسم الله
یک قاعده: وقتی دو کلمه کنار هم قرار گرفته باشند؛ کلمه ی دوم، صفت کلمه ی اولی است. این قاعده چند استثنا دارد:
mi
sina
li
و e.
این 4 کلمه، هیچگاه موصوف کلمه ی مابعدشان واقع نمی شوند.
مثال ها:

moku pona

غذای خوب

jan lili

بچه

jan sulii

بالغ، بزرگسال

kili lili

میوه ی کوچک

sina moli e pipi lili.

تو کشتی مورچه ای را.

pipi li moku e ijo.

حشره خورد یک چیزی را.

ممنون

درس4: کلمات جدید

بسم الله
کلمات جدید:
 

jo

داشتن

lili

کوچک، کم

suli

بزرگ، مهم، چاق، پهن

jan

شخص، کسی، هر کسی

moli

کشتن، کشته شدن

ilo

ابزار، وسیله، ماشین

ijo

چیز، موضوع، یک چیزی

ممنون

درس2: کلمات آغازین

بسم الله

در این یادداشت می خواهم چند کلمه را به عنوان اولین کلمات بیان کنم.

mi یعنی من (اول شخص مفرد)

sina یعنی تو (دوم شخص مفرد)

ona یعنی او، آن (سوم شخص مفرد)

pona خوب، ساده، جذاب

moku خوردن، غذا

kili میوه، سبزی

pipi حشره، عنکبوت

توجه داشته باشید که به منظور ساده سازی:

1- هیچ فعلی به زمان دلالت نمی کند.

مثلا:

mi pona.

یعنی من خوب هستم، بودم یا خواهم شد.

sina moku.

تو می خوری، خوردی یا خواهی خورد.

pipi li moli.

حشره الان می میرد، قبلا مرد یا بعدا خواهد مرد.

2- مدلول ona می تواند مذکر باشد یا مؤنث، عاقل باشد یا غیر عاقل.

3- ما ضمیر جمع را به طریق ترکیبی می سازیم، یعنی برای آن، کلمات جداگانه ای نداریم.

ممنون