درس48: کلمات جدید

بسم االله الرحمن الرحیم

سلام. مدتی تأخیر داشتم؛ از این جهت پوزش می خواهم. در این درس با چند کلمه و ترکیب جدید آشنا خواهیم شد.

suwi

شرینی، شیرین، شیرین کردن

supa

به هر یک از اثاثیه خانه اطلاق می شود

kalama

سر و صدا، سر و صدا کردن

ante

تغییر، تغییر دادن

mani

پول، ثروت

lipu

ورقه/ برگه/ ورق، به هر چیز صاف و تاشو قابل اطلاق است

چند ترکیب جدید:

kalama musi

موزیک/ آهنگ (صدای سرگرم کننده)

o kalama ala!

سر و صدا نکنید/ شلوغ نکنید!

supa lape

تخت خواب

mi jo ala e mani.

من هیچ پولی ندارم.

ali li ante.

هر چیزی تغییر می کند.

lipu mute

کتاب

mi wile e suwi.

من کلوچه می خواهم.

mi pilin ike. kalama mute li lon.

من احساس بدی دارم. سر و صدای زیادی هست.

درس36: poka

عبارت lon poka مفید معنای معیت است.

مثال ها:

mi lon poka pi jan pona mi.

من همراه (در کنار) دوستم هستم.

sina tawa tomo sona lon poka pi jan sama mi.

تو همراه برادر من به مدرسه رفتی.

mi wile moku lon poka sina.

من می خواهم همراه شما غذا بخورم.

mama meli li tawa telo suli lon poka pi jan pona.

مادر همراه دوستش به دریا رفت.

نکته: اگر مضاف الیه poka (مابعد lon poka) دو یا چند کلمه باشد، باید از ممیز (pi) استفاده شود.

درس34: کلمات جدید

waso

پرنده، حیوان بالدار

soweli

حیوان، پستاندار زمینی، حیوان دوست داشتنی/محبوب

kala

ماهی، حیوان دریایی

نکته: سه کلمه ی بالا، به معنی گوشت حیوانات مربوطه هم می آید.

akesi

خزنده، دوزیست، حیوان دوست نداشتنی

pipi

حشره، عنکبوت

kasi

گیاه، چوب، برگ، قارچ

***

kasi kule

گل

kasi suli

درخت

ma kasi

جنگل

akesi suli

دایناسور

jan kala

پری دریایی

مثال:

mi wile moku e soweli.

من می خواهم گوشت گاو بخورم.

درس32: دوست داشتن/ نداشتن

بسم االله

خیلی خوشحالم که دارم از جذاب ترین مقوله ی زندگی خود یعنی زبان صحبت می کنم. توکی پونا دید مرا نسبت به زبان عوض کرد. آن به من نشان داد که زبان اونقدر ها هم پیچیده نیست. ما زبان را خیلی پیچیده کرده ایم.

در این درس قصد دارم عبارتی را به شما یاد دهم که به کمک آن بتوانید بگویید که چه چیزی برای شما خوشایند یا ناخوشایند است. ما به کمک عبارت pona tawa ابراز خوشایندی و به کمک ike tawa ابراز ناخوشایندی می کنیم.

مثال ها:

kili li pona tawa mi.

میوه برای من خوشایند است.

lape li pona tawa mi.

من دوست دارم بخوابم.

mama sina li ike tawa mi.

من والدین تو را دوست ندارم.

sina pona tawa mi.

من تو را دوست دارم.

jan sama mi li ike tawa sina.

خواهر من برای تو مورد پسند نیست.

***

mi moku e telo kili. ni li pona tawa mi.

من دوست دارم که آب میوه بخورم.

mi lukin e ma. ni li pona tawa mi.

من دوست دارم که به کشور ها نگاه کنم.

درس30: کلمات جدید

mama

پدر، مادر

jan sama

خواهر، برادر

meli sama

خواهر

mije sama

برادر

kiwen

سنگ

nasin

راه

lape

خوابیدن

pakala

زخمی کردن/صدمه زدن/آسیب زدن، شکستن، خراب کردن

درس27: چند کلمه مرکب

ilo suno

شمع، لامپ

jan sewi

خدا

nasin sewi

دین، مذهب

ma tomo

شهر

tomo telo

توالت، حمام

jan lawa

رئیس، رهبر

***

jan sewi li olin.

خدا عشق است.

nasin sewi li mute.

ادیان زیاد اند.

نکته: ترکیب های بالا یا وصفی (موصوف و صفت) اند یا از قبیل اضافه ی تخصیصی اند.

درس25: رنگ ها

walo

سفید، روشن

pimeja

سیاه، تاریک

laso

آبی

loje

قرمز

jelo

زرد

***
kule

رنگ

***

نکته: رنگ های دیگر به صورت ترکیبی ساخته می شود.

laso jelo

سبز

laso loje

بنفش

loje jelo

نارنجی

loje walo

صورتی

walo pimeja

خاکستری

laso walo

آبی روشن

loje pimeja

قرمز تیره

مثال ها:

sina jelo!

تو رنگت پریده است!

telo jelo

ادرار

telo loje

خون

mi jo e len noka laso.

من یک کفش آبی دارم.

درس9: کلمات مرکب

ilo moku

چنگال، قاشق

ilo utala

تفنگ، شمشیر

telo kili

آب میوه

jan pona

دوست

jan utala

سرباز

jan olin

رفیق، دوست صمیمی

telo nasa

مشروب

به نظر می رسد همه ی ترکیب های بالا، ترکیب وصفی (موصوف و صفت) است، به جز سه عبارت نخست که از قبیل اضافه ی تخصیصی است. در این نوع اضافه، مضاف، مخصوص مضاف الیه است. بنابراین، تا اینجا ما دو قسم اضافه در توکی پونا دیده ایم.

ممنون

درس8: کلمات جدید

telo

مایع، آب

suno

خورشید، روشنی

ike

بد، زشت، پیچیده

utala

جنگ، جنگیدن

nasa

احمق، دیوانه، عجیب و قریب

olin

دوست داشتن

mute

بسیار، به زیادی

ضمایر جمع که قبلا گفتم به طریق ترکیبی ساخته می شود، عبارت اند از:

mi mute

ما (اول شخص جمع)

sina mute

شما (دوم شخص جمع)

ona mute

آنان، آن ها (سوم شخص جمع)

ممنون

درس5: صفات

بسم الله
یک قاعده: وقتی دو کلمه کنار هم قرار گرفته باشند؛ کلمه ی دوم، صفت کلمه ی اولی است. این قاعده چند استثنا دارد:
mi
sina
li
و e.
این 4 کلمه، هیچگاه موصوف کلمه ی مابعدشان واقع نمی شوند.
مثال ها:

moku pona

غذای خوب

jan lili

بچه

jan sulii

بالغ، بزرگسال

kili lili

میوه ی کوچک

sina moli e pipi lili.

تو کشتی مورچه ای را.

pipi li moku e ijo.

حشره خورد یک چیزی را.

ممنون